EĞİTİM:VOLEYBOLDA KOORDİNASYON KABİLİYETLERİNİN GELİŞİMİ

VOLEYBOLDA KOORDİNASYON KABİLİYETLERİNİN GELİŞİMİ

Voleybolun özgünlüğüne bağlı olarak koordinasyon, vücut kontrolü, çeviklik, hız ve top kontrolü gibi motor kabiliyetlerini tek bir terim altında topluyoruz: Koordinasyon kabiliyetleri. Bu kabiliyetler çok karmaşık ve birbirlerine bağlantılıdır. Koordinasyon kabiliyetlerinin ana özellikleri: Hızla ve/veya kolaylıkla yeni ya da karmaşık hareketleri edinmek Daha önce edinilen teknikleri birleştirmek ve bağlamak (koordine etmek) Karmaşık ya da zor hareketleri yapmak Hareketleri uygularken kontrol etmek Hareketlerin yönünü hızla uyarlamak ya da değiştirmek Karmaşık hareketler ya da harici rahatsızlık sırasında vücudu dengede tutmak Hareketleri değişen koşulların gereklerine uyarlamak Öznelerin (oyuncular) ve nesnelerin (toplar) hareketlerini sezinlemek ve kendi hareketlerini buna göre ayarlamak Koordinasyon kabiliyetlerinin özellikleri, bu kabiliyetlerinden özellikle çok yönlü teknikler, çeşitli ve genelde değişken oyun koşulları ve topu zaman ve mekanda mükemmelen kontrol etme gerekliliği nedeniyle sporumuz için ne kadar önemli olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Örnekler: 1. Genel vücut koordinasyonu ve kontrolünden yoksun acemi oyuncular genelde fileye yakın oynamada problem yaşarlar. Hareketlerini yeterince kontrol edemediklerinden sık sık fileye temas ederler. Daha da kötüsü, filede sıçradıktan sonra bir rakibin ya da takım arkadaşının ayağının üstüne düşerler ve bileklerini burkabilir, hatta kırabilirler. 2. Koordinasyondan yoksun acemi oyuncular, gereken teknik basit de olsa (örneğin manşet), genelde bireysel hareketlerini topun yörüngesiyle birleştirmede problem yaşarlar. 3. Diğer yandan, iyi genel koordinasyon kabiliyetlerine sahip olan (örneğin diğer top sporlarından edinilmiş olabilir) oyuncular Voleybolun temel özelliklerini gayet kolay ve hızlı öğrenirler. Koordinasyon kabiliyetleri sadece fiziksel değil, aynı zamanda son derece bilgisel kabiliyetlerdir. Çok yönlü hareket kalıpları öğrenilerek geliştirilebilirler. Bu bağlamda bir sporcu yeni ve karmaşık spor tekniklerini daha kolay ve hızlı edinebilir ve daha iyi kontrol edebilir. Bu özellikle genç ve uzun Voleybol oyuncuları için önemlidir. Voleybol, çok yönlü oyun koşullarını çözmek için gerekli olan birçok farklı teknik ve hareket çeşitlemeleri nedeniyle, son derece yüksek motor talepleri olan bir spordur. Uzun oyuncular genelde karmaşık teknikleri edinmek ve çeviklik ve hüner gerektiren hareketleri yapmakta problem yaşarlar; çünkü pek esnek ve becerikli değildirler. Voleybol kariyerlerinin ilk aşamasında ya da öncesinde ve uzamadan önce ne kadar çok genel hareket deneyimi ve teknikleri kazanırlarsa (diğer spor egzersizleri ve özellikle diğer top oyunlarından), Voleybol becerilerinin özel tekniklerini o kadar kolay ve iyi öğrenir ve kontrol ederler. İyi bir genel koordinasyon ve vücut kontrolü kazaları önler. Zengin bir genel hareket deneyimi ve vücut kontrolüne sahip bir oyuncu antrenmanda ya da maçlarda karşılaştığı karmaşık özel hareket koşullarını daha az kaza ya da sakatlanma tehlikesiyle kontrol edebilir. Örnek: Genel vücut koordinasyonu ve kontrolünden yoksun acemiler genelde filede oynamakta problem yaşarlar. Hareketlerini yeterince kontrol edemediklerinden genelde fileye temas ederler ya da düşerler. Ya da sıçradıktan sonra rakibinin ya da takım arkadaşının ayağına basarak bileklerini burkabilir, hatta kırabilirler. Neredeyse tüm egzersizler, daima yeni bir şeyler eklendiği sürece, koordinasyonu geliştirmek için kullanılabilir. Bu ekleme yeni öğrenmeyi teşvik etmeli ya da daha önceki performansa artan koordinasyon açısından daha yüksek talepler yüklemeli. Örnek: Eşsiz başlangıç pozisyonları, iki yanlı beceri uygulamaları (her iki yana), asimetrik hareketler, hız ya da ritimde değişiklik, aralıklı dizilişte değişiklik, egzersizlerin ya da hareketlerin alışılmış uygulamalarında değişiklik, alışılmış hareketlere yeni hareketler ekleme, takım arkadaşlarının ya da rakiplerin faaliyetlerindeki değişikliklere tepki. Hız, koordinasyon kabiliyetlerinin parçasıdır ve iki bileşenden oluşur: 1. Hareket hızı, bir hareketi mümkün olan en kısa sürede tamamlama kabiliyeti olarak tanımlanır. Hareket hızı, Voleybol için önemli bir kabiliyettir; çünkü Voleybol hızlı bir oyundur. Voleyboldaki tüm hareketler gayet karmaşık olduğundan hız diğer koordinasyon kabiliyetleriyle yakından bağlantılıdır. Bu nedenle hızın koordinasyon egzersizleriyle geliştirilmesini öneririz. 2. Tepki hızı, bir harici uyarana, çoğunlukla harici ortamdan gelen özel bir oyun koşulu gibi bir bilgiye hızla tepki gösterme kabiliyeti olarak tanımlanır. Voleyboldaki tepki hızı karmaşık olduğundan hızlı bilgi süreci tepki hızı için çok önemlidir ve bu nedenle tepki hızı oyun benzeri koşullar altında geliştirilmelidir.