EĞİTİM:VOLEYBOL MAÇ ANALİZLERİ

VOLEYBOL MAÇ ANALİZLERİ

-Maç analizinin işlev ve amaçları (hedefleri) : Maç analizi sayesinde, maç boyunca objektif bilgi ,oyuncuların ve takımın performansıyla ilgili taraflı bilgi elde edilir.Bu bilgiler yarışmaların kritiksel teşhisleri için gereklidir. BİR OYUNUN STRATEJİSİ VE SİSTEMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, DÜZELTİLMESİ -Zafer ve yenilgi için nedenler bulma -Oyunun zayıf ve güçlü yönlerini ortaya çıkarma -Düzeltmeler yapma -Taktiklerin etkisini kanıtlama -Diğer takımlarla oyun düzeyini kıyaslama -Gelişmenin eğilimleri için araştırma yapma MAÇ BOYUNCA TAKIMI HAZIRLAMAK , ALIŞTIRMAK -Taktiğin nasıl yürüdüğünü,işe yaradığını kanıtlamak -En çok hatalara ve karışıklığa kimin neden olduğunu araştırmak -Taktiklerin değişimi,zaman ayarları ile ilgili bilgi edinme -Oyuncuların mental durumlarını not etmek -Karşı takımın zayıf ve güçlü yönleriyle ilgili bilgi edinme ANTRENMANIN SÜRESİ VE PLANLANMASI -Antrenman metodlarının etkisini,gelişimini,durgunluğunu kanıtlamak -Antrenman ve maç sırasında performans düzeyini kıyaslama -Ölçülebilir hedefleri ve standartları yerleştirmek,kurmak,belirlemek RAKİP TAKIMLARI KEŞFETMEK . Zayıf ve güçlü yönleri , benzerlikleri ortaya koyma,oyuncuların uzmanlaştığı alanlar,saldırı ve müdafaa özellikleri. . Karşı takımı yenmek için strateji hazırlama. MEDYA İÇİN BİLGİ . En iyi oyuncuları anons etme. . Kazanma ve yenilme için nedenler verme . Takım performansı ve performansı ve oyuncuların üzerine bilgi sağlama,verme MAÇ ANALİZ METODLARI . Serbest gözlem ve öznel değerlendirme . Grafik gözlemleri ve kayıtları . Film ve video kayıtları . İstatiksel maç analizleri(SMA) Maç analizi için bir metod seçmeden önce ,konuyu açık bir şekilde karar vermek gerekir:Ne bilmek,ne keşfetmek ne kısıtlamak istiyoruz? Hangi nedenle?Aynı zamanda koşulların,kapasitenin ve limitlerin farkında olmamız gerekir.Kaç kişi ve maç analizinde uzmanlar mı değiller mi? Hangi araç gereçle?Değerlendirme için ne kadar zaman gerekir?Eğer amaçlar ve koşullar açıksa,başvurulacak iş görev ve metodlara karar verilebilir. SERBEST(ÜCRETSİZ) GÖZLEM Bu en basit,ucuz ve en yaygın metoddur.Bu metod en sübjektif (öznel) olmasına rağmen aynı zamanda değerlendirme taktikleri ve psikolojik açılardan yararlıdır. Gözlem hedefine göre maç boyunca notlar almak için açık sorular ve formlar hazırlayın.Gözlem antrenör,asistan oyuncular ve diğer personeli içermektedir. Her birine iyi tanımlanmış görevler verilmeli maçtan sonra bilgiyi değerlendirmeli ve özetlemelidir. GRAFİK METODU Bu metodda ucuz ve uygulaması kolaydır.Taktiksel analiz, taramak ve keşfetmek için çok yararlıdır. (saldırı, müdafaa, pozisyon alma vb.) Her bir kısım için, kısaltmalar işaretler ve formlar hazırlanır.Karışıklıktan kaçınmak için,her bir gözlemci için bir görev(iş)üstlenir. Sonuçlar derlenir toparlanır. FİLM VE VİDEOLAR Bu metodlar değerlendirme için daha fazla zamana ve daha fazla pahalı araçlara ihtiyaç duyarlar.Ancak, bu metodlar özellikle tekniksel ve taktiksel analiz için, derleme için etkili ve öğreticidir.Ayrıca bunlar hız ölçümü ve atlama yüksekliği için kullanılabilir. Hazırlanır ve dikkatli bir şekilde eşyalar kontrol edilir..Işığa ve amacına uygun bir şekilde en iyi kamera pozisyonunu seç.Oyuncuların numaralarının daha sonra ekranda tanımlanabilmesine dikkat edin. Değerlendirme esnasında en önemli yada öğretici durumlara ve oyunun elementleri üzerine yoğunlaş.Filmi yayımla, tekrarla ve merak edilen, şüpheli durumlar, bölümler ve hareketler üzerine yorum yap. İSTATİSTİKSEL MAÇ ANALİZLERİ İstatistiksel maç analizi oyuncuların ve takımın performansı üzerine bilgi edinmek için temel bir metoddur. İstatistiksel maç analizi, maç analizinin yaklaşık (hemen hemen) tüm sahalarında(alanlarında) başvurulabilir.SMA yoluyla gelişme ve bilgi elde etmek için bir çok metod vardır.Bu metodların büyük çoğunluğu aynı ilkelere dayanmaktadır. ÖNEMLİ (SMA) BASAMAKLARI . Oyun becerilerini ve aksiyonlarını sınırlandırma . Hareketlerin değeri ve oranı . Bilginin kaydı . Bilgi gelişimi . Bilginin analizi (SMA) yı Başarılı Bir Şekilde Nasıl Düzenleyeceğimize Dair İpuçları: SINIFLANDIRMA Büyük miktardaki oyun aksiyonları ve hareketleri kategorilere ayrılan bir sınıflandırma ister.Aksi takdirde hareketlerin (aksiyonların) değerlendirilmesini yapmak mümkün olmazdı.En yaygın bilinen sınıflandırma taktiksel açıdan olandır,ancak tekniksel veya diğerleri de mümkündür.Taktiksel bakış açısına dayandırarak,oyun aksiyonları 6 temel elemente gruplandırabiliriz. ELEMENT SEMBOL SERVİS SER S 1 SERVİS RESEPSİYONU REC R 2 Saldırı (hücum) SEMBOLLER VE NUMARALAR Özel bir analiz için veya oyuncuların hareketleri üzerine ek bilgi için,ek kategoriler veya özel gruplar sunabiliriz,örneğin: TEKNİK HARFLE SEMBOLLER Servis S 1 Teniste servis atma STs 11 Teniste servisin dönmesi STr 12 Teniste servis atma değişeni ST8 13 Yuvarlak servis atma rotası SRs 14 Yuvarlak servis atma deyişeni SRf 15 Omuzdan asılan bir hareketle atılan 50 17 Topun oynandığı pozisyonlar veya topun yönlendirildiği alanlar.Bu nedenle,kort bölümlere ayrılır ve harflerle veya sayılarla belirlenir.SMA için eğer bir bilgisayar kullanılırsa,semboller klavyeye ve ilerleme programına göre seçilir. DEĞERLENDİRME Her bir hareketin(aksiyonun) niteliklerini oranlamak için skorların sonuçları kullanılır.Hareketler farklı değerlerdeki kısımlarda oranlanabilinir. Bu oranlamalar 2 veya 3 aşamada yapılabilinir.Bu oranlar seviyedeki takımlar için yeterlidir.Üst seviyedeki takımlar,uluslar arası yarışmalar ve şampiyonluklar için sofistike olan 4 ve 5 aşamalı metodlar mümkündür,uygundur. 2 AŞAMALI ORANLAR(ORANLAMA) AKSİYON HAREKETLERİN SONUÇLARI: Sembol değer a)Skor : Mükemmel bir hareket atağa geçmek ve hazırlamak için (servis atma noktası veya doğrusu) b)Hata 3 AŞAMALI ORAN (ORANLAMA) a)skor veya mükemmellik b)Hata 0 c)Ne a, ne b, oyun devam eder 1 ÖNEMLİ NOT: Sınıflandırma ve oranlama hareketlerinin kriteri açık bir şekilde, bütünüyle tanımlanmalı ve ifade edilmelidir.Her bir gözlemci bunları öğrenmelidir. KAYIT ETME Gözlem,iyi eğitilmiş gözlemciler tarafından yapılmalıdır.Hareketleri sınıflandırırlar, oran sistemine ve sabit sınıflanmaya göre sonuçları oranlandırır ve bu bilgileri kayıt ederler. Farklı kaydetme metodları vardır. DOĞRUDAN KAYIT . Hazırlanış formları . Bilgisayar DOGRUDAN OLMAYAN (DOLAYLI) KAYIT . Teyp kayıt aleti . Bilgisayara giriş yapılmış bilgi. Güvenilir SMA için iyi yetiştirilmiş istatistik uzmanları zorunludur,mecburidir ve kaçınılmazdır SMA için ihtiyaç duyulan istatisyenler elde edilen bilgilere ve miktarına başvurulan metotlara bağlıdır. a) Bir kişi formlar üzerinde oranlayabilir ve kaydedebilir.2 veya 3 yetenekli olan bir takımın tüm hareketleri. 6 yetenekli bir oyuncunun tüm hareketleri 2 yetenekli 3 oyuncunun tüm hareketleri b) Bir kişi dikte edebilir ve oranlayabilir. Bir takımın tüm becerileri içinde tüm hareketleri. Bu demektir ki teyp araçlarını kullanarak bir takımın tamamlanmış SMA’ sı 1 kişi gereklidir,1 kişiye ihtiyaç duyulur ,formlar ve bilgisayar kullanılarak 3 kişi olabilir.Eğer teyp kayıt aletlerini kullanırsak, tüm tamamlanmış bir SMA için 1 takım için 1 kişi yeterlidir,gereklidir, ancak bu bilgiyi teypten formlara veya bilgisayara transfer etmek için ek zaman olur. Gözlemciler,bütün oyunlarda aynı oranlama seviyesini muhafaza etmelidir ve kriterleri iyi bilmelidirler.Bu nedenle antrenman gözlemcileri özel bir klinikte en iyi metod olduğunu kanıtlamışlardır.Aynı zamanda bir video kaydı da maçtan yapılmıştır.Maçtan sonra gözlemcilerin sonuçları karşılaştırılmakta,kıyaslanmaktadır, farklı oranlar ve şüpheler ihtimaline karşı video kayıtları son yorumlar için kullanılmaktadır. BİLGİ GELİŞİMİ(SÜRECİ) Kaydedilmiş bilgi SMA' nin hedefine göre ,amacına uygun olarak geliştirilir. Genellikle hesaplamalar; . Toplam beceri,oyuncu,takım oranlarını özetlemek . Yüzdeleri,ortalamaları ve etki faktörlerini elde ederken . Önceki analizlerin sonuçlarıyla veya diğer takımların sonuçlarıyla kıyaslama yapmak. Bilgi gelişiminin sonucu hazırlanmış formlarda ,bilgisayarda doldurulmalıdır veya televizyon ekranında gösterilmelidir .Bir çok durumlarda listelerdense grafikler çok daha öğreticidir,eğiticidir. YORUM VE AÇIKLAMA Bilindiği gibi SMA bir takımın veya oyuncunun tüm performansını tamamen sunamaz, gösteremez.Performansın birçok faktörü mevcuttur ki SMA tarafından kavranamaz ve değerlendirilemez..Örneğin topsuz hareketleri SMA' nın kapsaması, içermesi zordur.Hareketlerin sonuçları rakipler ve takım arkadaşlarına bağlıdır.,psikolojik faktörleri oranlamak ise oldukça zordur.Genellikle en iyi bilgiyle donanmış olan oyuncunun kendisi değildir ama kazanmak için en önemli kişi odur. Bu yüzden SMA’ nın deneyimli bir antrenör tarafından yorumlanmasına ihtiyaç duyulmalıdır.Bir SMA kombinasyonu, video analizleri, doğru ve zihinsel faktörleri vurgulayan , belirten serbest gözlem oldukça yararlıdır. SONUÇLAR SMA oyuncular ve takım performansı üzerine çok fazla bilgi sunmaktadır,ancak bilginin önemli olduğu kadar ,SMA sonuçlarını kullanarak uygun neticeleri belirlemek şu sonuçları doğurabilmektedir. . Takımın maçtan sonra buluşması,karşılaşması . Taktiklerin ve stratejinin değişmesi,düzeltilmesi . Antrenmanda,eğitimde değişiklik ve düzeltmeler . Oyun ve antrenman eğitiminin mental ve doğru bakış açıları. . Gelecek müsabaka için hazırlık yapma. SMA aynı zamanda bilimsel araştırmalar veya antrenman veya oyun üzerine önemli bir vasıtadır. KEŞFETMEK, IZLEMEK Rakip takımların maç kondisyonlarının ,koşullarının izlenmesi bir takımı önemli yarışlar için hazırlamada önceden gerekli olan zorunlu bir durumdur.Rakiplerinin özelliklerinin veya karakteristiklerinin yakından gözlemi uygun olan bir yöntemdir. Antrenör ve oyuncular rakiplerinden mümkün oldukça bilgi elde edebilmek için her fırsatı kullanmalıdır.İzlemek için en basit, kolay metod , serbest gözlem yoluyla maç ,maç boyunca kısa notlar alıp çizimler yapmaktır.En etkili yöntem teyp kayıt aleti ve hazırlanmış formlarla kullanılan SMA’ dır. SMA oyun sistemi,oyuncuların uzmanlığı oyuncuların zayıf ve güçlü noktaları, takım içindeki becerileri, atak ve defans üzerine karşı takımlarla ilgili değerli bilgiler sağlamaktadır. İzlemenin (Keşfetmenin) 4 temel özelliği mevcuttur : 1)Taktiksel hazırlık 2)Psikolojik hazırlık. 3)Önceki antrenman ve hazırlık maçları 4)Takımın maç kondisyonları (koşulları) için hazırlanması Eğer bir antrenör takımını önemli bir maç ve turnuva için hazırlayacaksa rakip takımla ilgili aşağıdaki bilgileri edinmesi gerekmektedir : 1)Karşı takımın niteliği, kuruluşu, oyun kurucu, blok yapan, smaçör ve diğer kişilerin kim olduğu ve nasıl yerleştikleri.(Yerleşim, rotaston sırası, düzeni). Başlangıçtaki ilk 6 kim? Kaptan ve yedek oyuncular kim? Atak ve defanstaki yerleşim özellikleri neler? 2)Tekniksel ve taktiksel özellikler. Servis Atma: . Ne çeşit servisler kullanılmaktadır? . En etkili ve en zayıf servisçileri kim? . Onların özellikleri neler? . Servis atmada profesyonel olanlar var mı? Ne zaman kullanılacaklar? Yerleşme: . Servisçiler kim? Hangi hücum sistemi kullanılmakta, 4:2 veya 5:1 mi yoksa diğerlerimi? . Yerleşim için hangi özellikler ve stiller kullanılmakta? Hangi durumlarda? (açık, çabuk setler) . Çabuk hücumdan nasıl kaçınılacak? Hücum: . Temel hücum oyunları nelerdir? . Hangi hücum oyunları en etkili olanlardır? En tehlikeli favoriler kim, onların özellikleri neler? Az tehlikeli hücumcular kim ve neden? . Ne çeşit, nasıl bloklar hücuma karşı etkilidir? . Hücumu örtbas etme özellikleri nelerdir? Blok Yapma: . Blok yapma özellikleri nelerdir? . En etkili blokçular kimlerdir ve nsıl etkisiz hale getirilirler? . Blok yapmanın zayıf noktaları nerededir?(kısa, yavaş, tekniksel ve taktiksel zayıf oyuncular) . Ne çeşit hücumlar başarılıdır? * Arka saha oyunu ve blokajı kapama: Ne tarz bir defans'a başvurulmalıdır.Zayıf noktaları nerededir? Ne çeşit hücumlar etkilidir? 3)Fiziksel ve Mental Özellikler : Kazanma ve yenilgi,taktik ve tekniklerden çok genellikle fiziksel ve mental nitelikler tarafından kararlaştırılmaktadır : . Fiziksel özellikler nelerdir? (sıçrama,çeviklik,sürat) . Rakibin takım ruhu nasıldır? Zayıf ve güçlü savaşçılar kimler? Takımın bel kemiği kim? Takım birkaç puan kaybedince kim oyunu bırakıyor? Ard arda yapılan hatalardan sonra kim sinirleniyor ve üzerinde baskı hissediyor? . Psikolojik zayıflığın avantajını nasıl kullanmalı? . Antrenör moralini,motivasyonunu ne zaman kaybediyor? Ne zaman sinirleniyor? . Antrenör taktikleri değiştiriyor mu? Ne zaman? . Antrenör ne zaman mola istiyor? 4)Maç Koşulları : Bir antrenör oyuncularının psikolojik hazırlığı için bilgiye ihtiyaç duyar : (maç koşulları,antrenman ve hazırlık maçları için) . İklim koşulları(hava durumu) . Konaklama ve yemekler . Ulaşım . Maç programı . Saha koşulları (iç,dış,ışıklar,top,tavanın yüksekliği) Takımı antrenman ve hazırlık maçlarına umulan koşullar için hazırlayın ancak koşulları gözardı etmeyin.İyi bir mücadele ruhu kötü koşullarla başedebilir. PRATİK EGZERSİZLER Aşağıdaki örneklerde olduğu gibi pratiksel başarılar için bazı metodlar sunuyoruz. Hücum Analizi : Yön,sıklık ve etki Kortlarla birlikte bazı formlar kullanırız.Her bir hücum oyuncusu için 3 kort vardır. Her bir vuruşun yönü ok ile işaretlenmektedir ve şu sembollerle sonuçlanmaktadır.(- / +) Yorum: Her bir oyuncunun özelliklerini bu grafik açıkça göstermektedir.Vuruş sayısı ve hücum etkisi hesaplanmaktadır. Bu metod hücum sırasında bir takımın performansını izlemek ve değerlendirmek açısından yararlıdır.İlave semboller kullanarak değişiklikler yapılabilir. Servis Atma Analizi : Sayı,nitelik,etki. Pasların yönü ve niteliği oyuncunun pozisyonuna göre kaydedilmelidir. Yorum : Sayı, yüzde ve toplam paslar herbir niteliğin seviyesi için hesaplanmaktadır.Benzer metodlar servis atma ve kazanma gibi diğer metodlarda da kullanılmaktadır.Bir gözlemci birkaç oyuncu için bilgiyi kaydedebilmektedir. Değerlendirme,herbir rotasyonun açıkça etkisini,zayıf ve güçlü yönlerini göstermektedir. Sonuçlar antrenman ve teknik için mümkündür. HÜCUM KOMBİNASYONUNUN ANALİZİ Hücumun grafiksel analizi için birçok metod vardır.Grafik oyun kombinasyon özellikleri ve hücum kombinasyon özelliklerini göstermektedir.Bu metod izlemek için tavsiye edilmektedir.Bir kişinin sahip olduğu takımın hücumunu değerlendirmek için,her bir hücum vuruşunu kaydederek ek bilgi elde etmek mümkündür. OYUN AKIŞININ ANALİZİ Akış analizi,oyunda merak edilen anlar için,takım oyununun ritmini analiz etmek için ve antrenörle oyuncuları anlamak için bir çeşit yardımdır.Bu metodu kullanarak antrenör,kendi becerilerini geliştirebilir. PUAN KAZANIMI : PUAN KAYBI : Sağda 2 boşluk aşağı Solda 2 boşluk aşağı SERVİS KAZANIMI : SERVİS KAYBI : Sağda 1 boşluk aşağı Solda 1 boşluk aşağı Not : Her bir durumda,hareketler sadece 1 çizgi boşluğunda yazılır.Kendi takımının verileri yazılır ancak skor diğer takım aksiyonunun da sonucudur. Aşağıdaki örnekte akış olayı kısa analiz ile birlikte kombine edilirse çok daha aydınlatıcı olur. PUAN SKORU : PUAN KAYBI : Sağda 1 boşluk aşağı Solda 1 boşluk aşağı İSTATİSTİKSEL METODLAR İstatistiksel maç analizi için bu kolay bir metoddur,ancak oyunun en temel hareketleriyle ilgili değerli bilgiler sunar.Bu hareketlerin sadece sonuçları kaydedilir. Düzenli grafik sayfaları kullanılır ve yuvarlak çizgiler çizilir.Kolon A'da kayıp puanlara veya karşı tarafça kazanılan puanlara neden olan hareketler kaydedilir.Kolon B'de ise skor puanları veya servis kaybıyla ortaya çıkan hareketler kaydedilir.Beceriler,yetenekler sembollerle kaydedilir ve değerlendirilir.Oyuncular ise t-shirt numaralarına göre yazılır. Sadece bir takımın hareketleri kaydedilmemektedir.Eğer bir bloğa 2 veya 3 oyuncu dahil oluyorsa,numaraları yazılacaktır.Karşı takımın hatası ''-'' şeklinde,kısa aralar '' T '' ile skor, oyuncu değişikliği '' S '' ile , bir setin final skoru ''O'' ve skor (O 11:15 = 2. set 11'e 15 bitti). Yorum : Kayıtlar oyunun gelişimini göstermektedir.Başarılı yada kayıp rallilerin nedenlerini görmekteyiz.Bu kısa analiz eğer bilgi başka bir yere transfer edilirse ve toplamları hesaplanırsa çok daha başarılı olur.Bu kısa analizin bütün oyuncuların performansını aynı seviyede yansıtmayacağını dikkate almamız gerekir.Örneğin kaldırmak(taşımak) yerleşmek, düzeltmek(kazanmak) hataların içinde yer almaktadır.Bu metod takım performansını analiz etmek için değerli bilgi sağlamaktadır ve oyuncuların performansını yansıtmaktadır. KUSURSUZ BECERİNİN İSTATİSTİKSEL ANALİZİ Yeteneklerin etkisini planlamak için birçok metod vardır.Aşağıda hücum vuruşlarının analizi ile ilgili 2 örnek sunulmaktadır.Diğer yeteneklerin analizi aynı metodu ve formları kullanarak yapılabilir.Genel olarak,bir yetenek altında oyuncuların ve takımın performansını analiz etmek istersek,değerlendirme adı altında yeteneklerindeki hareketlerin oranını ve oyuncuların numaralarını kaydeden bir form hazırlayabiliriz.Hareketlerin(aksiyonların) oranı 3 veya daha fazla seviyeyle yapılabilir.(genellikle 3 seviye yeterlidir) HÜCUM VURUŞLARININ ANALİZİ 1. örnek : Veriler ve şekiller kaydedilir. Yorum : Her set ve oyuncu için bilgi eklenir.Toplam puanlar ve yüzdeler de oyuncular ve takım için hesaplanmaktadır.Sonuç kimin güçlü ve zayıf olduğunu,takım hücumunun nasıl etkili olduğunu kanıtlamaktadır.Sonuçlar önceki istatistiklerle,diğer takımlarla kıyaslanabilmektedir. Bu örnek,takım hücumunun performansının uluslararası düzeyde yeterli olmadığını kanıtlamaktadır : %42'lik vuruş yeteri kadar iyi değildir,erkekler için %50'nin üzerinde olmalıdır.%18'lik hatalar çok yüksektir,erkeklerde %15'ten bayanlarda %10'dan az olmalıdır. 2. örnek : Benzer bir metod kullanılmaktadır fakat kusursuz bir vuruş 3 puanla oranlanmakta,hatalar 0 puanla, kesintisiz bir vuruş 1 puanla oranlanmaktadır. Yorum : Her seviyeyi ve oyuncunun puanlarını özetlemektedir.Herbir oyuncu için bireysel etki faktörünü hesaplayan formül şu şekildedir : EF2 =Toplam Puan 3 x toplam çaba (bu bize kişisel hücum performansıyla ilgili değerlendirmeyi vermektedir.) Bir oyuncunun takım hücum sonucuna ne kadar katkıda bulunduğunu bilmek istiyorsak,şu formülü kullanırız : TEF % = oyuncunun toplam puanı x 100 3 x takımın toplam çabası Etki faktörü,sıra listelerini düzenleme ihtimaline izin vermektedir,mümkün kılmaktadır ve hücum sırasındaki oyuncuların tüm performansı karşılaştırılmaktadır. Diğer beceriler,yetenekler içinde aynı formları ve metodları , oranlarken ve yüzdeleri hesaplarken kullanabiliriz.